"Eskola 2.0" buruzko hausnarketa

Bizi garen gizartea oso bideratua edo kontrolatua dago merkatu global batengatik; zeina koorporazio multinazional eta instituzio handiz osatua dagoen eta hezkuntzari papera edo zeregin berriak sorrarazten ditu. Eskola ekonomiaren oinarrizko elementua da, klase sozial berrriaren formaziorako herraminta baita.
Beraz, “Eskola 2.0” helburu bakarreko proiektua da eta ez dauka zer ikusirik planteamendu pedagogiko edo hezitzaileekin. Hortaz, helburua klase arrunten transformazioa litzateke; arbela digitalez hornitutako klaseak, interneterako konekzioa, ordenagailu portatila irakasle eta ikasle bakoitzeko. Ondorioz, proiektu honek bilatzen du zentruetan zehar teknologia banatzea eta infraestrukturak sortzea; zeinak beharrezkoak diren produktu berriei bidea zabaltzeko.

Bestalde, programa honetan hezkuntza kalitatea eta ikasketan ez dira hobeak, ez kasu batzutan gaizkira jo dezakete arbel digitalen erabilera soila dela medio. Izan ere, beste faktore garrantzitsu eta eragintzaile ugari kontuan hartu eta aurreikusi behar dira: esaterako; formakuntza, irakasleen motibazioa, metodologia, zentruaren inplikazioa edo parte hartzea, laguntza eta orientazio didaktikoa... Ordea, nahiz eta irakasleen formakuntzan parte hartzeko jarraibideak dauden, ez dira soluzioak ematen intentzio on horiek errealitate bihurtzekoo.

Hortaz, “Eskola 2.0” programa ez dauka zerikusi handirik hezkuntza eta irakaskuntzarekin; ezta gaur egungo teknologiaren egoerarekin. Baizik eta,erabilitako diru publikoa teknologia berrietan justfifikatzeko hezkuntzaren merkatilizazio prozesuaren barruan. Izan ere, argi dago gizarte digitalean bizi garela eta hezkuntza berriak heraaminta edo aliabide digitalak erabili behar ditu. Nahiz eta ezin dugun zihurtatu IKT-en erabilerak onurarik dakarren alor honetan. Ondorioz, Eskola 2.0-z hitz egiterakoan negozioz eta merkantlizazioaz ari gara.

Hori guztia dela eta, lortu behar dugu hezkuntza edo irakaskuntza modelo bat gizarte digitalarentzat, non pertsona guztien ezkuntzarako eskubidea duten; ezagutzarekiko errespetuzko baloreak defendatzen dituena; hezkuntza sistemako estruktura eta dinamika berriak sartzea; irakasleen parte hartzea errazten duena eta “komunitate digital hezitzaileen” bitartez eta besteekiko elkarrekintza “hekuntza komunitate digitaletan”.
Era berean, irakasleak zaindu behar dira eta proiektuak martxan dituzten zentroen esperientziak zabaldu; teknologiaren inkorporaziorako era egokiak azaldu behar dira: kontuan hartuz prozesuetan parte hartzen diren pertsonak, errealitaterako adaptazioa, teknologia banakotasuna, sostenibilitatea...; eta baita software askea bezalako ezagutzak sartzea dinamizazio prozesuetan ere.
Horrela, zentzua dauka ikasgelen, zentroaren, ikasleen eta irakasleen digitalizazioak; garapenerako planifikazio egokiaz jardunez. Baina hori ez da interesgarria merkaturako eta bertoko buruzagientzako dirurik ematen ez duelako edo 1.0 filosofia baino ulertzen ez dutelako.

Eten digitalari buruzko hausnarketa

Eten digitalari buruzko hainbat eta hainbat definizio eta argitzeko proposamenak agertu izan dira. Dena dela, sinpleena da, eten digitala web-era sartzeko aukera duten pertsona, instituzio, gizarte edo herialdeen eta aukera ez dutenenen arteko desberdintasuna da. Beraz, eten digitala eskubide desberdintasuna bezala uler daiteke, non web-a erabltzeko aukera ez duten pertsonak marginatzen diren; informazioa, ezagutza eta hezkuntzara ailegatzeko aukera ez baitute.
Hori dela eta, web-a edo mundu digitalaz gozatzeko edo bertan parte hartzeko aukera ez duten pertsonek, alboratuak izaten dira; Teknologia Berriek eskaintzen dizkiguten garapen ekonomikoarekin, sozialarekin eta norbanakoarekin jarraitzeko.
Beraz, eten digitala web-era sartu ahal izateko ezgaitasuna da, eta beraz, bere barnean aurki daitezkeen herraminta eta baliabide anitzak; eta sortzen diren ezberdintasunak. Eta horrek arazo bat sortzen du, gizarteen arteko exclusioa eta banaketa, web-aren erabilera ezberdina edo erabilera eza dela medio.
Horrez gain, irakurri dugun artikuluaren autorearen arabera ezin hitz egin dezakegu Eten digital bakar batez; baizik eta alderdi ezberdinen araberako etenak daude: politikoa, hezkuntzakoa, belaunaldien artekoa, hizkuntzari buruzkoa, irakaslearena eta ikaslearena; eta psikologikoa.

Ondorioz, web-aren inguruko marginazio egoera honek, eragin zuzena du herrialdeen arteko banaketan, eta baita eragina ere klase edo maila sozial berri bateko pertsona multzoen eraketan: “alboratutakoak” edo web-era sartzeko aukera ez dutenak.
Eta horrekin bukatu beharra dago honakoagatik: etrorkizuneko hiritarra edo herritarra alfabetizatua edo hezitua egon beharko da bai irakur-idaz gaitasunean; eta baita teknologia berriekin aritzeko eta komunikatzeko. Izan ere, XXI.mendeko oinarrizko herraminta edo baliabide izango baitira. Beraz, alfabetizazio hura denotan eman beharko da inolako ezberdintasun edo alboraketa egin gabe genero, maila soziala, inteligentzia, jarrera edo gaitasunen arabera.

Mmartinez: Magisteritza eskolan egindako bloga, Teknologia berriak arloan.